Уытты шок синдромы кез келген адамда, оның ішінде ерлер мен балаларда да пайда болуы мүмкін, бірақ барлық жағдайлардың жартысына жуығы етеккір кезінде әйелдерден байқалады.
Уытты шок синдромы немесе УШС — бұл тампондарды қолданудың сирек кездесетін, бірақ өте қауіпті салдары. Ол етеккір қаны мен тампон компоненттерінен тұратын «қоректік ортада» бактериялар — алтын түсті стафилококктар көбейе бастағанда пайда болады. Олар TSST-1 деп аталатын токсинді шығарады («токсин-1 уытты шок», toxic shock syndrome toxin 1), бұл өмірге қауіп төндіретін ауруды тудырады, ауырған кезде температура көтеріледі, қысым төмендейді және әйелдің мүшелері жұмыс істеуден бас тартады.
Уытты шок синдромының белгілері өте тез пайда болуы мүмкін және қатты тұмауға ұқсас.
Олар мыналарды қамтуы мүмкін:
- Кенеттен бас ауруы.
- Бұлшықет спазмы.
- 39°C немесе одан жоғары температура.
- Қызба және суық тер.
- Құсу немесе іш өту.
- Бас айналу, әлсіздік және естен тану
- Алақан мен аяқта бөртпенің пайда болуы.
Есіңізде болсын, уытты шок синдромының барлық жағдайлары бірдей емес және бұл белгілердің бәрі бірдей бола бермейді. Егер тампонды қолданған кезде жоғарыда аталған белгілердің кез келгенінің пайда болу ықтималдығы аз болса, мүмкіндігінше тезірек дәрігерге қаралыңыз.
Бүгінгі таңда УШС екі миллион әйелдің біреуінде ғана дамиды. Алайда бұл өте қауіпті болса да, көптеген адамдар тампонды қолданудан қорқады, әсіресе түнде немесе тампонды уақытында ауыстыруды ұмытып кетемін деп қорқады.
Уытты шок синдромының пайда болу қаупін азайтудың бірнеше әдісі:
- Тампон енгізгенге дейін және одан кейін әрқашан қолыңызды жуыңыз.
- Тампонды ластамас үшін оның қаптамасын ашқанда қолыңызды тигізбеңіз.
- Басқа тампонды салмас бұрын әрқашан қолданылған тампонды алып тастаңыз.
- Етеккірдің соңында тампонды қолдану ұсынылмайды, өйткені қынабыңыз құрғақ болып тұрады және сіз оны салғаннан кейін ұмытып кетуіңіз мүмкін.
- Тампонды кем дегенде 4 сағатта бір рет ауыстыруыңыз керек. Егер қан көп кетіп жатса, жиірек ауыстыру керек.
- Түнде тампон салуға болмайды. Біріншіден, оны 4 сағатта бір рет ауыстыру керек, екіншіден, сіз жатқан кезде ауырлық күші күндіз жүргендегі сияқты тампонға қанды сіңдіре алмайды.
